 |
| φυσική δραστηριότητα |
Υπάρχει πληθώρα ευρημάτων που υποδεικνύουν ότι η φυσική δραστηριότητα (ΦΔ) είναι αγχολυτική
και προάγει την βελτίωση την διάθεσης και την ευημερίας, τόσο σε υγιή άτομα όσο και σε άτομα με παθολογικό άγχος. Βάσει αυτών των ευρημάτων, διεθνείς οδηγίες προτείνουν τουλάχιστον 150 λεπτά την εβδομάδα αεροβικής ΦΔ μέτριας έντασης (WHO, 2011).
Πως εξηγούνται τα οφέλη της ΦΔ; Οι ακριβείς μηχανισμοί μέσω των οποίων η ΦΔ επιδρά στο άγχος είναι ακόμα υπό διερεύνηση. Μερικοί τεκμηριωμένοι φυσιολογικοί μηχανισμοί είναι η ρύθμιση του άξονα υπόφυσης-υποθαλάμου, η αύξηση των σεροτονινεργικών και νοραδρενεργικών επιπέδων στον εγκέφαλο, και η έκκριση ενδογενών οπιοειδών. Είναι δεδομένο ότι η ΦΔ συνδέεται με βελτίωση της φυσικής κατάστασης, που με την σειρά της επιφέρει ψυχολογικές αλλαγές όπως το αίσθημα αυτό-αποτελεσματικότητάς και η βελτίωση της εικόνας εαυτού- ιδιαίτερα στους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες. Επιπροσθέτως, η ομαδική ΦΔ συχνά επιφέρει κοινωνικά οφέλη- έτσι άλλωστε συχνά ενισχύεται θετικά και συνεχίζεται. Τέλος, ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι με τη ΦΔ το άτομο εκπαιδεύεται να ασκεί ενεργητικό ρόλο στην υγεία του, κάτι που αυξάνει το αίσθημα εσωτερικού ελέγχου, το οποίο συνδέεται θετικά με την ψυχική υγεία.
Η ΦΔ ως ενισχυτική θεραπευτική στρατηγική. Στο πλαίσιο της θεραπείας συμπεριφοράς για διαταραχές άγχους η ΦΔ αποτελεί ενισχυτική στρατηγική (augmentation strategy) διότι προάγει την αποτελεσματική διαχείριση των σωματικών συμπτωμάτων άγχους και το αίσθημα αυτό-αποτελεσματικότητας. Στο πλαίσιο της θεραπείας, η ΦΔ αποτελεί μια μορφή έκθεσης στα συμπτώματα άγχους, καθώς τα σωματικά συμπτώματα κατά την διάρκεια ΦΔ (εφίδρωση, ταχυπαλμία) είναι παρόμοια με τα σωματικά συμπτώματα άγχους. Στόχος είναι ο ασθενής να εξοικειωθεί με τα συμπτώματα αυτά σε συνθήκες προγραμματισμένες και ασφαλείς. Ειδικά για τη διαταραχή πανικού έχει βρεθεί σημαντική μείωση των συμπτωμάτων όταν ακολουθήθηκε δομημένη παράλληλη παρέμβαση ΦΔ. Δύο άλλες μελέτες με δομημένη αεροβική άσκηση επέδειξαν μείωση της ευαισθησίας στο άγχος, η οποία διαμεσολαβεί στη μείωση του γενικού άγχους.
Η ΦΔ έχει πολλαπλά και καλά τεκμηριωμένα οφέλη και αποτελεί μια άριστη στρατηγική στην πρόληψη και τη διαχείριση του άγχους.
Ελένη Κ. Τζαβέλα
Αναφορές
Asmundson, G. J., Fetzner, M. G., DeBoer, L. B., Powers, M. B., Otto, M. W., & Smits, J. A. (2013). Let's get physical: a contemporary review of the anxiolytic effects of exercise for anxiety and its disorders. Depression and anxiety, 30(4), 362-373.